МОДУЛЬ 3. Шығармашылықты ынталандыратын әдістер
Мақсаты:Оқушылардың шығармашылық қабілетін дамытуға, идеяны жаңаша көруге, визуалды ойлауды іске қосуға бағытталған тиімді әдістермен мұғалімді таныстыру.

📌 3.1 SCAMPER әдісі
SCAMPER – идеяны жетілдіру мен жаңа шешім табу үшін қолданылатын шаблон. Ағылшынша қысқартылған жеті сұрақтан тұрады:
  • S – Substitute (алмастыр)
  • C – Combine (біріктір)
  • A – Adapt (бейімде)
  • M – Modify (өзгерт)
  • P – Put to another use (жаңа қолдану)
  • E – Eliminate (алып таста)
  • R – Reverse (кері ойла)
Қолдану мысалы:
Оқушыларға белгілі бір зат (мысалы, дәстүрлі дәптер) беріледі. Әр SCAMPER сұрағы бойынша олар жаңа идея ұсынады:
– “Дәптердің орнына планшет қолдансақ ше?”
– “Дәптер мен стикерді біріктірсек?”
– “Дәптерді тақта ретінде қолдануға бола ма?” және т.б.
Қайда қолдануға болады: жоба жұмысы алдында, эссе тақырыбын таңдауда, проблемалық ситуацияны шешуде.

📌 3.2 Дизайн-ойлау (Design Thinking)
Бұл әдіс – мәселені шешуде қолданушының көзқарасына сүйенетін шығармашылық процесс.
5 кезеңнен тұрады:
  1. Эмпатия – қолданушыны түсіну
  2. Проблеманы анықтау
  3. Идея генерациясы
  4. Прототип жасау
  5. Тестілеу және жақсарту
Сабақта қолдану мысалы:
– Тақырып: «Мектептегі демалыс бұрышын қайта ойлау»
– Оқушылар оқушы ретінде өздеріне не қажет екенін зерттейді
– Эскиз сызады, макет дайындайды, сыныпта тестілеп көрсетеді
Нәтиже: оқушылар креативті шешім ұсынады, топта жұмыс істейді, логика мен сезімді байланыстырады

📌 3.3 Сюжет құрастыру (Storytelling)
Шығармашылық ойлауды дамытуда оқиғаны құрылымдау – өте маңызды дағды.
Қолдану жолы:
– Кез келген ұғымға (мысалы, “ДНҚ”, “Жасанды интеллект”) бір кейіпкер ретінде қарап, оқиға құрау.
– “Егер смартфон сөйлей алса, ол не айтар еді?”
– “Алгоритм адам болса, күні қалай өтеді?”
Бұл әдіс:
– оқушының абстрактілі ойлауын дамытады
– визуалды сөйлеу дағдысын қалыптастырады
– эмоциялық интеллектіні іске қосады

📌 3.4 Идея генерациясы (миға шабуыл)
Brainstorming – белгілі бір тақырыпта шектеусіз идея ұсыну процесі.
Ережесі:
– Сын айтуға тыйым салынады
– Қанша көп – сонша жақсы
– Бір-бірінің идеясын жетілдіруге болады
– Уақыты шектеулі (3–5 мин)
Мысал: “Сабақты қалай ойынға айналдыруға болады?”
Нәтижесінде оқушылар 10–15 идея ұсынып, ішінен 1–2–3 идеяны таңдап, нақтылайды.

📌 3.5 Визуалды жобалар: коллаж, постер, инфографика
Қолдану жолы:
– Тақырыпты визуал түрде бейнелеу тапсырмасы беріледі
– Оқушылар Canva, PowerPoint, қағаз, журнал т.б. құралдармен постер/инфографика жасайды
– Таныстырып, түсіндіреді

Дағдылар: шығармашылық, визуалды ұйымдастыру, мән-мағынаға талдау жасау, сөйлей білу